Vergaande voorbereidingen voor twee collectieve zonnedaken, 45 Woudenbergers die meedoen met de actie voor zonnepanelen op het eigen dak en ruim honderd inwoners die ZonopWoudenberg steunen met een lidmaatschap. Initiatiefnemer en bestuurslid Henk van de Wetering kijkt terug op een succesvolle start van de nog jonge lokale energiecoöperatie. “De betrokkenheid van Woudenbergers bij de energietransitie is groot en daar gaan wij zo goed mogelijk op inspelen.”

“Lokaal eigenaarschap is de enige manier om draagvlak te krijgen bij bewoners voor duurzame energieopwek”, stelt Henk van de Wetering resoluut. Hij heeft – nu ruim een jaar geleden – het initiatief genomen om ZonopWoudenberg op te richten. “Als raadslid zag ik de voorstellen van het college voor de RES voorbijkomen”, legt hij uit. “Ik kwam al snel tot de conclusie dat wij de omslag naar duurzame energie alleen kunnen maken als inwoners hier een stem in krijgen. Het oprichten van een lokale energiecoöperatie is daarvoor de aangewezen oplossing. Samen met mensen om mij heen ben ik aan de slag gegaan.”

Mijlpaal

Na veel voorwerk, het aanvragen van een startsubsidie bij de Provincie Utrecht, het opstellen van statuten en het regelen van een bankrekening en nog meer ‘bureaucratische rompslomp’, zoals Henk het noemt, zag ZonopWoudenberg eind vorig jaar het levenslicht. “Begin oktober vorig jaar hebben wij onze oprichtingsvergadering gehouden”, blikt hij terug. “Op dat moment hadden wij al ruim vijftig leden. Nu, nog geen half jaar later, hebben ruim honderd Woudenbergers zich bij ons aangesloten.” Voor de oprichters van de energiecoöperatie een mijlpaal, te meer omdat zij bij de aanvraag van de startsubsidie erop rekenden dat ZonopWoudenberg pas komende augustus dit aantal zou halen.

Zon op eigen dak

Het is volgens Henk een belangrijk signaal dat de inwoners van Woudenberg zeer betrokken zijn bij de energietransitie. “Eind vorig jaar zijn wij begonnen met het project ‘Zon-op-je eigen-dak’. Het idee was om mensen over de streep te trekken om zonnepanelen aan te schaffen. Veel inwoners hikken daar toch tegen aan. Wij hebben hun vragen beantwoord en offertes aangevraagd. In januari is uit deze offertecheck een leverancier gekozen die nu de afspraken maakt met de bewoners.” Met 45 Woudenbergers die meedoen, noemt de actieve Woudenberger – die ook zelf bijdraagt aan de energietransitie met zonnepanelen op het dak, het rijden van een elektrische auto en een warmtepomp in de planning – de actie succesvol.

Netcongestie

Veel lastiger is het om het initiatieven op grotere schaal te ontwikkelen, voegt hij daaraan toe. “Wij zijn met dakeigenaren in gesprek om grotere, collectieve zon-op-dakprojecten te ontwikkelen, maar lopen tegen de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnetwerk aan”, legt hij uit. “Netbeheerder Stedin accepteert daarom geen aanvragen voor aansluitingen met meer dan 200 zonnepanelen.”
De netcongestie staat het realiseren van collectieve zonnedaken voor de inwoners van Woudenberg in de weg, is zijn vervolg. “Wij brengen nu boerenbedrijven in kaart die nog niet hebben gekozen voor zonne-energie, maar zolang zij maar een beperkt aantal panelen mogen leggen, zullen zij de stroom zelf gebruiken en blijft er weinig over voor inwoners.”
Het mag dan ook bijna een wonder heten dat het ZonopWoudenberg waarschijnlijk toch gaat lukken om twee collectieve zonnedaken voor de Woudenbergers te realiseren. Stedin heeft de aansluitingen goedgekeurd en ook de dakeigenaren geven groen licht. Henk: “Als het meezit gaan deze daken nog dit jaar zonnestroom produceren, maar de netcongestie maakt het halen van onze andere ambities, zoals natuurlijk beheerde zonnevelden, niet gemakkelijk. Wij zouden graag grotere projecten doen, maar zolang de capaciteit niet toereikend is, blijft het sprokkelen met kleinere initiatieven.”

Kennisuitwisseling

Op wijkniveau werkt ZonopWoudenberg samen met de energiecoaches van Duurzaam Woudenberg. De eerste twee gezamenlijke bewonersavonden zijn al geweest. “We vullen elkaar goed aan”, zegt Henk. “De coaches van Duurzaam Woudenberg geven informatie over isoleren en duurzaamheid in het algemeen. Wij vertellen meer over het plaatsen van zonnepanelen.”
Ook met de NMU en de Provincie is de samenwerking hecht en hetzelfde geldt voor Energie van Utrecht, benadrukt de Woudenberger die de functies van secretaris en penningmeester binnen het bestuur van de lokale energiecoöperatie combineert. “Ik heb geen moment geaarzeld om lid te worden. Wij profiteren enorm van de kennisuitwisseling binnen Energie van Utrecht. Ook volgen wij veel trainingen die het projectbureau aanbiedt, bijvoorbeeld die voor projectleiders.”

Meedenken

Het is belangrijk om als lokale energiecoöperatie je netwerk te onderhouden en nieuwe ontwikkelingen op de voet te volgen, zegt Henk tot slot. “Zo denken wij mee in een lokaal project om energie uit het stromende water van het Valleikanaal of de Grift te halen. De discussie over zoekgebieden voor windenergie is ook in Woudenberg er een van lange adem, maar als hier schot in komt, zijn wij natuurlijk van de partij. Grote projectontwikkelaars hebben al contact met ons gezocht. Wij kunnen nog geen concrete stappen zetten, maar hieruit blijkt wel dat zij ons als serieuze gesprekspartner zien.”

Tekst: Koosje de Beer