en de Provinciale verkiezingen van 15 maart daarmee óók

“Utrechtse gemeenten voeren plannen windenergie (nog) niet uit, provincie neemt heft in handen” kopte RTV Utrecht op 1 december vorig jaar. Het kon ook bijna niet uitblijven dat provincie Utrecht het heft in eigen handen neemt voor de ontwikkeling van windenergie. De opwek van duurzame energie in de provincie Utrecht loopt al tien jaar ver achter op de rest van Nederland. Van het Utrechtse doel voor wind uit het Energieakkoord van 2013 werd slechts de helft ingevuld. En in de drie Utrechtse RES’en ontbreekt een flink aantal voor de hand liggende locaties, bijvoorbeeld langs infrastructuur. Uit de tussenstand die is opgemaakt door de provincie blijkt dat de duurzaamheidsdoelen voor 2030 en verder niet worden gehaald.

Niet gemeente maar provincie is bijna standaard bevoegd gezag

Dwarsliggende gemeenten frustreren de transitie naar CO₂-vrije elektriciteit en schuiven de opgave af op de rest van Nederland: gemeenten die wel lef tonen moeten het maar oplossen. Dit afschuifgedrag kan de provincie doorbreken. Want we beseffen het vaak niet, maar de provincie heeft daar volgens de Elektriciteitswet de bevoegdheden voor. Vanaf 5 MW vermogen (1 à 2 moderne windmolens) is de provincie namelijk bevoegd gezag voor het verlenen van de vergunning (en het aanpassen van het bestemmingsplan).

Provincie Utrecht zou niet de eerste zijn

Een aantal provincies is Utrecht al voorgegaan. Overijssel heeft met het dreigen de regie over te nemen het Windpark Veur de Wind in Nieuwleusen mede tot stand gebracht. Noord-Holland heeft met uitsluitend inpassingsprojecten haar doelstelling voor 2020 bereikt. Provinciale Staten van Gelderland stelde onlangs het inpassingsplan voor windpark IJsselwind in Zutphen vast, overigens met medewerking van de gemeente. Onder andere Zuid-Holland, Noord-Brabant en Groningen hebben eerder ervaring opgedaan met provinciale inpassing van windprojecten. Kortom, provinciale inpassing is een bruikbaar instrument als gemeente het niet zelf kunnen of willen.

Provinciale plannen óók democratisch gelegitimeerd

Tegenstanders van windenergie noemen de plannen van de provincie ‘ondemocratisch’. In het artikel van RTV Utrecht zegt een actiegroep het zo: “Dan ga je heel bewust en met opzet voorbij aan besluiten die op democratische wijze door een gemeenteraad zijn genomen.” Zij slaan echter de plank mis. De Elektriciteitswet, die de provincie deze bevoegdheid geeft, is echter óók democratisch tot stand gekomen via de Tweede en Eerste Kamer. Bovendien kan de provincie alleen verder met haar plan omdat er een meerderheid voor was in de democratisch verkozen Provinciale Staten. Daarmee is provinciale inpassing democratisch gelegitimeerd. Tegelijkertijd tonen de plannen aan dat stemmen bij de provinciale verkiezingen er toe doet. Want weliswaar stemden GroenLinks, D66, PvdA, ChristenUnie, SP, Socialisten Utrecht, Partij voor de Dieren vóór de plannen, het CDA deed dat ook maar met frisse tegenzin, terwijl VVD, JA21, BVNL, SGP, 50PLUS en DENK tegen stemden. Kortom: ga stemmen op woensdag 15 maart, want je stem doet er toe!