De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een besluit genomen dat goed nieuws is voor de energietransitie en voor het beter benutten van het elektriciteitsnet. De ACM oordeelde dat netbeheerder Stedin een lokaal zonproject van één van de leden van Energie Samen geen transportcapaciteit had mogen weigeren. Deze uitspraak heeft gevolgen voor het beoordelen van alle vergelijkbare aanvragen voor transportcapaciteit, voor afname en voor opwek.

Energiecoöperatie BijZONder Baarn heeft een plan voor een zonneweide bij de plaatselijke ijsbaan, waarvan de opbrengst rechtstreeks ten goede komt aan de lokale gemeenschap. De netbeheerder weigerde netcapaciteit toe te kennen aan het project met de mededeling “het net is vol”. Daarop heeft de coöperatie, ondersteund door Energie Samen, een klacht ingediend bij de ACM. Die boog zich over de vraag of Stedin in redelijkheid het project had mogen weigeren, rekening houdend met regelgeving, netcapaciteit en flexibiliteit. Het oordeel van de ACM is nu dat netbeheerder Stedin ten onrechte heeft geweigerd.

Onvoldoende aangetoond
De netbeheerder heeft niet aangetoond en gemotiveerd dat het net “vol” is. Siward Zomer, voorzitter van Energie Samen: “Stedin had samen met TenneT beter onderzoek moeten doen en meer rekening moeten houden met de beschikbare flexibiliteit in het net: installaties die de piek kunnen vermijden. Dit zijn precies de punten waarvoor Energie Samen doorlopend aandacht vraagt bij de netbeheerders: het net is nog niet vol. Zo maakte TenneT recent bekend dat er 9 gigawatt aan extra transportcapaciteit beschikbaar is, mits de piek wordt vermeden. Voor Energie Samen is dit een belangrijk signaal: er is nog voldoende ruimte op het elektriciteitsnet, maar niet altijd. Als de netbeheerders en lokale energiecoöperaties goed samenwerken kunnen we samen nog veel capaciteit ontsluiten. Dat is in dit geval helaas nog niet gebeurd.”

BijZONder Baarn is onterecht geweigerd
Naast dat de ACM vaststelde dat de grenzen in de Baarnse omgeving niet waren bereikt en dat Stedin een transportovereenkomst niet zomaar kon weigeren, gaat de ACM ook niet mee in andere argumenten van Stedin. Onder andere dat BijZONder Baarn niet geldt als aangeslotene of dat zij te klein zou zijn. Aart Houwink, voorzitter van BijZONder Baarn: “Dit besluit van de ACM is voor ons erg belangrijk omdat we nu weer verder in gesprek kunnen met Stedin. We staan weliswaar niet bovenaan de wachtlijst, maar gezien het grote vermogen wat beschikbaar is, zien we dat met vertrouwen tegemoet. De realisatie van ons Baarnse project komt hiermee gelukkig weer een stapje dichterbij.”.

BijZONder Baarn als voorbeeld voor anderen
BijZONder Baarn is is een voorbeeld voor anderen: de coöperatie is volledig bereid om op piekmomenten congestiemanagement toe te passen. Dat is tegen vergoeding tijdelijk minder stroom terugleveren. De ACM oordeelt dat Stedin rekening had moeten houden met alle beschikbare flexibiliteit, en in elk geval met deze van de coöperatie.

Congestiemanagement is een belangrijk instrument om de energietransitie te versnellen. In het hele land zijn er initiatieven zoals Energiecoöperatie BijZONder Baarn, die niet van de grond komen, doordat netbeheerders weigeren om ze transport toe te kennen, terwijl de mogelijkheden er wel degelijk zijn.

Het algemeen belang gediend
Zeker in de coöperatieve sector is er veel belangstelling voor congestiemanagement. Het getuigt van solidariteit: ruimte maken voor een ander, zodat er in totaal meer duurzame opwek wordt geproduceerd. Zomer: “Het merendeel van de tijd kan alle zon- en windstroom namelijk onbelemmerd het net op. Daarmee is het algemeen belang gediend: we houden stroom betaalbaar, de klimaatdoelen komen dichterbij en we worden als land minder afhankelijk van andere landen voor onze energie.”

En nu?
De coöperatie vraagt Stedin de aanvraag opnieuw te beoordelen in het licht van dit besluit. Ze hoopt op een positieve uitkomst, zodat het project wel gerealiseerd kan worden. En vele anderen met haar. Energie Samen blijft ondertussen in gesprek met de netbeheerders om samen met hen de energietransitie te versnellen en Nederland van het congestieslot te krijgen. 

Hier vind je de link naar de uitspraak van ACM.