Blog van het bestuur #9
Van onze voorzitter Pieter
Maart 2025
Acht mooie jaren: mijn afscheid als voorzitter van Energie van Utrecht
Acht jaar geleden begon een avontuur dat ik destijds in haar volle omvang nog niet had kunnen overzien. Het was Guus Ydema, bestuurslid van de lokale energiecoöperatie in de gemeente Stichtse Vecht, die een e-mail stuurde aan zijn collega’s in de provincie Utrecht. Zijn boodschap was helder: wat in de Achterhoek kan, moet ook in Utrecht kunnen. Hij had als directeur van de Achterhoekse koepelcoöperatie AGEM gezien hoe krachtig regionale samenwerking kan zijn. Dat inzicht resoneerde in mij.
Ik was op dat moment – en ben dat nog steeds – bestuurder van Heuvelrug Energie, de lokale energiecoöperatie van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. De oproep van Guus om de krachten te bundelen en meer impact te maken voelde als een uitnodiging die ik niet kon negeren. Samen met Guus, Bouwe Taverne (BENG! De Bilt) en Peter van Drenth (Eemnes Energie) ging ik aan de slag.
Met steun van de provincie Utrecht kregen we de kans om iets moois op te bouwen. Piet Hein Speel legde als kwartiermaker de fundamenten voor wat uiteindelijk onze koepelcoöperatie zou worden: Energie van Utrecht. In 2020 was het zover. We gaven Fanny Claassen als eerste directeur van het projectbureau de ruimte om te pionieren, en met succes. Drie jaar later nam Sophie Schut het stokje van haar over, en sindsdien groeit en professionaliseert de organisatie verder. Inmiddels staat er een solide club, met een omzet die dit jaar richting de één miljoen euro gaat.
We zijn actief op vele fronten: het ondersteunen van leden in hun professionalisering en het realiseren van grotere projecten, belangenbehartiging en het beïnvloeden van het politieke speelveld. Maar de energietransitie staat niet stil. We staan aan de vooravond van een nieuwe beweging: van lokale coöperaties naar energiegemeenschappen die directe levering van opgewekte energie aan haar leden mogelijk maakt. Voor mij, als pionier en bouwer, voelt dit als het juiste moment om ruimte te maken voor nieuwe bestuurders die deze volgende fase gaan vormgeven.
Toch blijf ik niet stilzitten. De energietransitie is een proces vol uitdagingen én kansen. Netcongestie is een van de grote obstakels die ons dwingt anders te kijken naar de toekomst: een decentraal energiesysteem waarin andere spelregels gelden dan die van vandaag: van de Wereld van A naar de Wereld van B. Dit vraagt om pionierswerk en soms het doorbreken van gevestigde structuren. Daar blijf ik mij voor inzetten.
Ook in mijn eigen gemeente blijf ik actief. Ik zie een enorme kans in integrale gebiedsontwikkeling waarin duurzame energieopwekking een drager wordt voor andere maatschappelijke uitdagingen. Grote, lelijke zonnevelden zijn niet de toekomst. We moeten slimmer omgaan met ruimte, dubbel grondgebruik stimuleren en nieuwe energiebronnen aanboren, zoals energie uit mest. Lokale opwekking kan gekoppeld worden aan de woningbouwopgave die nu door netcongestie stokt. Het vraagt om out-of-the-box denken en handelen.
Daarom pleit ik ook voor windturbines in het bos, midden op de Heuvelrug. Ver weg van bebouwing, waardoor de overlast voor bewoners minimaal is, en uiteraard in lokaal eigendom. Windenergie is er het hele jaar door en biedt een structurele oplossing voor netcongestie. Ja, bomen moeten worden gekapt, maar daar staat iets tegenover: ruimhartige compensatie door landbouwgrond op te kopen en anders in te richten. Naast lasten ook lusten: een deel van de opbrengst investeren in lokale duurzaamheidsprojecten. Betuwewind laat zien wat er dan mogelijk is.
Na acht mooie jaren is het tijd om het stokje over te dragen. Maar mijn missie stopt niet. Ik blijf mij inzetten voor een energietransitie die eerlijk, slim en lokaal gedragen is. Dank aan iedereen met wie ik in deze jaren heb samengewerkt. Samen hebben we gebouwd, geleerd en impact gemaakt. En dat werk gaat door!